Έντυπο Β’: Οδηγός οργανωσης της διδασκαλίας

Μελέτη των κρουσεων στο περιβάλλον

του Interactive Physics

1 Συνοπτική Παρουσίαση Σεναρίου

1. Τίτλος διδακτικού σεναρίου

Πειραματική μελέτη των ελαστικών κρούσεων σε περιβάλλον προσομοίωσης

2. Εμπλεκόμενες γνωστικές περιοχές

Φυσική: Μηχανική (Αρχή διατήρησης της ορμής στις ελαστικές κεντρικές η μετωπικές κρούσεις)

3. Τάξεις στις οποίες μπορεί να απευθύνεται

Φυσική Α’ τάξης Λυκείου.

4. Συμβατότητα με το αναλυτικό πρόγραμμα

Προβλέπεται στο Αναλυτικό Πρόγραμμα Σπουδών Φυσικής Α΄ Λυκείου η διδασκαλία της ενότητας «Διατήρηση της ορμής».

Το προτεινόμενο διδακτικό σενάριο έχει ως πυρήνα τρία «Φύλλα Εργασίας» τα οποία ακολουθούν το πρότυπο:

«Πρόβλεψη, Επιβεβαίωση, Συμπεράσματα».

Αυτή η οργάνωση της μαθησιακής διαδικασίας είναι κατάλληλη και για άλλες γνωστικές περιοχές με τη χρήση του λογισμικού Interactive Physics.

5. Οργάνωση της διδασκαλίας & απαιτούμενη υλικοτεχνική υποδομή

Εφόσον οι μαθητές εργαστούν σε ομάδες 2-3 ατόμων απαιτείται κατάλληλος αριθμός Η/Υ και το μάθημα μπορεί να γίνει στην αίθουσα Πληροφορικής. Εναλλακτικά, το μάθημα μπορεί να γίνει στην αίθουσα διδασκαλίας με έναν υπολογιστή και έναν βιντεο-προβολέα.

Λογισμικό: Interactive Physics (αρχεία διατήρηση ορμής.ip, ελαστική κρούση.ip, ελαστική κρούση.ip.

1. Διδακτικοί στόχοι

• Η λεκτική περιγραφή μιας κίνησης από τη γραφική παράσταση θέσης – χρόνου.

• Η εξοικείωση με την διαδικασία «Πρόβλεψη, Επιβεβαίωση, Συμπεράσματα».

• Η αξιοποίηση αναπαραστάσεων (προσομοίωση, γραφικών παραστάσεων).

• Η ερμηνεία των φαινομένων ελαστικής κρούσης σε μια διάσταση.

7. Εκτιμώμενη διάρκεια

Δυο διδακτικές ώρες για την εφαρμογή των τριών «Φύλλων Εργασίας» στην τάξη.

2. Διδακτικές Προσεγγίσεις της ενοτητας «Διατήρηση της Ορμης»

Βασική στρατηγική σε όλες τις δραστηριότητες είναι αυτή που προτείνει στους μαθητές πρώτα να προβλέψουν, στη συνέχεια να επιβεβαιώσουν την ορθότητα των απαντήσεων τους και τέλος να διατυπώσουν συγκεκριμένα συμπεράσματα

Πρόβλεψη ->Επιβεβαίωση -> Συμπεράσματα

Με την προτεινόμενη οργάνωση της διδασκαλίας επιθυμούμε να αναδείξουμε τόσο την παιδαγωγική αξία των προσομοιώσεων όσο και των «πολλαπλών αναπαραστάσεων» (γραφικών παραστάσεων, διανυσματικών, αλγεβρικών).

1. Διδακτικές προσεγγίσεις που προτείνουν τα Σχολικά Βιβλία

Τα σχολικά βιβλία που χρησιμοποιήθηκαν τα τελευταία χρόνια για τη διδασκαλία της Φυσικής στην Α’ Λυκείου αξιοποιούν την μαθηματική περιγραφή της κρούσης (χωρίς να αξιοποιούν και τις αντίστοιχες γραφικές παραστάσεις) με τις δυνατότητες που προσφέρει το περιβάλλον «χαρτί – μολύβι».

2. Το Προτεινόμενο Σενάριο

Η προτεινόμενη οργάνωση της διδασκαλίας:

• Έχει ως πυρήνα τρία φύλλα εργασίας στα οποία διαδοχικά παρουσιάζονται γεγονότα και εξηγήσεις καθώς και εφαρμογές του τύπου «Πρόβλεψη, Επιβεβαίωση, Συμπεράσματα».

• Αξιοποιεί τις δυνατότητες που προσφέρουν οι Τεχνολογίες της πληροφορίας και της επικοινωνίας στην εκπαίδευση (ΤΠΕ-Ε) και ιδιαιτέρα τα μικρά προγράμματα των ελαστικών κρούσεων και των γραφικών παραστάσεων θέσης - χρόνου του εκπαιδευτικού λογισμικού Interactive Physics.

• Εστιάζει στη διαδικασία μετάβασης από μια δοσμένη γραφική παράσταση στην προσομοίωση της κίνησης και αντίστροφα.

• Προτείνει δραστηριότητες πειραματισμού με προσομοιώσεις ελαστικών κρούσεων σε ποικίλες περιπτώσεις (μαζών και ταχυτήτων).

• Α. Τα «Φύλλα Εργασίας» δημιουργήθηκαν χωρίς να ακολουθούμε την προσέγγιση που προτείνεται από την ομάδα δημιουργίας των δραστηριοτήτων που συνοδεύουν το εξελληνισμένο λογισμικό. Στόχος μας ήταν η καλύτερη παιδαγωγική αξιοποίηση ενός λογισμικού το οποίο προσφέρει δυνατότητες προσομοιώσεων και παρεμβάσεων στη διαμόρφωση μιας γραφικής παράστασης.

Β. Οι δραστηριότητες των μαθητών και η οργάνωση της διδασκαλίας:

• Οι μαθητές εργάζονται σε ομάδες 2-3 στην αίθουσα πληροφορικής. Εναλλακτικά, το μάθημα μπορεί να γίνει στην αίθουσα διδασκαλίας με έναν υπολογιστή και βιντεο-προβολέα.

• Κάθε φύλλο εργασίας έχει δύο έως τρεις σελίδες. Κάθε σελίδα δίνεται στους μαθητές ξεχωριστά. Όταν ολοκληρωθούν οι δραστηριότητες της σελίδας τότε δίνεται η επόμενη.

Γ. ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ

3. ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ

1. Arons, A. (1992). Οδηγός διδασκαλίας της Φυσικής (μετάφραση – επιμέλεια Α. Βαλαδάκης), εκδόσεις Τροχαλία, Αθήνα.

2. Osborne, J. & Freeman, J. (1989). Teaching Physics. A guide for the non – specialist. Cambridge University Press.

3. Δαπόντες, Ν., Κασσέτας, Α., Μουρίκης, Σ., Σκιαθίτης (1984). Φυσική Α’ τάξης Ενιαίου Πολυκλαδικού Λυκείου (ΕΠΛ), έκδοση ΟΕΔΒ, Αθήνα.

4. Leimegnan, G & Weil-Barais, A. (1997): Η οικοδόμηση των εννοιών στη φυσική (Επιμέλεια - μετάφραση Ν. Δαπόντες, Α. Δημητρακοπούλου) εκδ. ΤΥΠΩΘΗΤΩ-Γιώργος Δαρδανός 1997.

5. Δαπόντες, Ν. & Κασσέτας Α. (1996): Οδηγίες για τη διδασκαλία της Φυσικής Α΄ Λυκείου, ΥΠΕΠΘ, Π.Ι.

Μελέτη των κρούσεων στο περιβάλλον του «INTERACTIVE PHYSICS» 1