Σενάριο στο Λογισμικό "Εγκυκλοπαίδεια του Ανθρωπίνου Σώματος"

«ΕΓΚΥΚΛΟΠΑΙΔΕΙΑ ΤΟΥ ΑΝΘΡΩΠΙΝΟΥ ΣΩΜΑΤΟΣ»
ΚΥΚΛΟΦΟΡΙΚΟ ΣΥΣΤΗΜΑ ΚΑΙ ΑΙΜΑ

1 Εισαγωγή

Εμπλεκόμενες γνωστικές περιοχές:
Βιολογία-Μεταφορά ουσιών, Διαδικασίες μάθησης στις Φυσικές Επιστήμες.

Τάξεις - Συμβατότητα με το Α.Π.Σ.
Βιολογία Α’ τάξης Γυμνασίου. Προβλέπεται στο Α.Π. η διδασκαλία της ενότητας «Μεταφορά ουσιών στον άνθρωπο-Κυκλοφορικό σύστημα και καρδιά».

Οργάνωση της διδασκαλίας & απαιτούμενη υλικοτεχνική υποδομή
Οι επιμορφούμενοι εργάζονται σε ομάδες 2-3 ατόμων. Λογισμικό: Εγκυκλοπαίδεια του ανθρώπινου σώματος

Επιμορφωτικοί στόχοι

· Η κατανόηση των ιδεών των μαθητών και του ρόλου τους στη μαθησιακή διαδικασία.

· Η διαχείριση των ιδεών των μαθητών στη διδασκαλία:

(α) Σχεδίαση της διδασκαλίας με βάση τη διαδικασία- διαπίστωση των εναλλακτικών ιδεών των μαθητών -συλλογή πληροφοριών, παρατήρηση εικόνων, παρουσίαση προσομοιώσεων-συμπέρασμα, ανατροπή των λανθασμένων ιδεών, οικοδόμηση των νέων».

(β) Διαχείριση ομαδοσυνεργατικής διδασκαλίας.

Εκτιμώμενη διάρκεια
Έξι (6) διδακτικές ώρες για την εφαρμογή του διδακτικού σεναρίου στην επιμόρφωση.

2 Προτεινόμενες Δραστηριότητες

Α. Πρώτο επιμορφωτικό 3-ωρο

Α.1 Οι επιμορφούμενοι συζητούν και καταγράφουν τις εναλλακτικές ιδέες των μαθητών στα θέματα της κυκλοφορίας του αίματος μικρής και μεγάλης, της έννοιας των αγγείων και των τριχοειδών αγγείων, των ανταλλαγών των αερίων μεταξύ αίματος και ιστών, αίματος και πνευμόνων, στεφανιαίας κυκλοφορίας, του ρόλου της καρδιάς, για να γνωρίσουν ποια «γνωστικά εμπόδια» έχουν να αντιμετωπίσουν στη διδασκαλία αυτής της ενότητας με τη βοήθεια του λογισμικού. Κάθε ομάδα μελετά και απαντά ένα από τα τρία φύλλα εργασίας για τη διδασκαλία της μεταφοράς ουσιών στον άνθρωπο το κυκλοφορικό σύστημα και το αίμα. Οι απαντήσεις είναι γραπτές. Οι επιμορφούμενοι αναγνωρίζουν και καταγράφουν:

· Τις δυσκολίες που μπορεί να συναντήσουν οι μαθητές στην εφαρμογή των φύλλων εργασίας.

· Αν οι οδηγίες πλοήγησης στα φύλλα εργασίας είναι σαφείς και εύκολα προβάλλονται οι κάρτες του λογισμικού.

· Αν οι κάρτες λογισμικού που έχουν επιλεγεί είναι οι πλέον κατάλληλες ή δεν ευκολύνουν στην κατανόηση των εννοιών και των λειτουργιών

· Αν τα φύλλα εργασίας βοηθάνε στην οικοδόμηση ορθών επιστημονικών εννοιών

· Αν το φύλλο εργασίας υλοποιεί τους διδακτικούς στόχους που έχουν τεθεί.

· Τις αρχές σχεδίασης των φύλλων εργασίας.

· Τα πλεονεκτήματα-μειονεκτήματα της διδασκαλίας με τη χρήση του λογισμικού.

· Τα πλεονεκτήματα-μειονεκτήματα της ομαδοσυνεργατικής διδασκαλίας.

Α.2 Αναλυτική συζήτηση για τις απόψεις κατέγραψαν οι ομάδες στην προηγούμενη δραστηριότητα (Α.1). Η συζήτηση εμπλουτίζεται με τα ερωτήματα:

· Ποιες άλλες δυσκολίες συναντά ένας μαθητής της Α΄ γυμνασίου στην ενότητα κυκλοφορικό σύστημα του ανθρώπου-καρδιά;

· Ποιες από αυτές θα μπορούσε να διαχειριστεί η διδασκαλία με τη χρήση του υπολογιστή;

Α.3 Κάθε ομάδα αναλαμβάνει τη σχεδίαση ωριαίας διδασκαλίας με φύλλο εργασίας που αξιοποιεί το λογισμικό για την αντιμετώπιση μιας ή περισσοτέρων δυσκολιών που έχουν καταγραφεί στη συζήτηση που προηγήθηκε (Α.2).

Β. Δεύτερο επιμορφωτικό 3-ωρο

Β.1 Κάθε ομάδα παρουσιάζει το φύλλο εργασίας που σχεδίασε.

Β.2 Επιλέγεται ένα από τα φύλλα εργασίας και το εφαρμόζουν όλες οι ομάδες αναλυτικά.

Β. 3 Αναλυτική συζήτηση για:

· Δυσκολίες που μπορεί να συναντήσουν οι μαθητές κατά την εφαρμογή του.

· Αν υλοποιούνται οι διδακτικοί στόχοι του φύλλου εργασίας.

· Αν υλοποιούνται οι αρχές σχεδίασης των φύλλων εργασίας.

· Πλεονεκτήματα-μειονεκτήματα της διδασκαλίας με το λογισμικό «Εγκυκλοπαίδεια του ανθρώπινου σώματος».

· Δυσκολίες που πιθανόν να προκύψουν από την ομαδοσυνεργατική διδασκαλία.

3 Διδακτικές προσεγγίσεις στη διδασκαλία της Κυκλοφορίας ΤΟΥ Αίματος ΚΑΙ Η ΚΑΡΔΙΑ

Η προτεινόμενη οργάνωση της διδασκαλίας παρουσιάζεται αναλυτικά στο οδηγό οργάνωσης της διδασκαλίας (Έντυπο Β’).

4 ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ

1. Arnaudin, M. W., & Mintzes, J. J. (1985). Students’ Alternative Conceptions of the Human Circulatory System: A Cross – Age Study. Science Education, 69, 721 – 733.

2. Arnaudin, M. W., & Mintzes, J. J. (1986). The Cardiovascular System: Children’s Conceptions and Misconceptions. Science and Children, 48 – 51.

3. Pelaez, N., Boyd, D., Rojas, J., & Hoover, M. (2005). Prevalence of Blood Circulation Misconceptions among Prospective Elementary Teachers. Advances in Physiology Education, 29, 172-181.

4. Modell, H. (2007). Helping Students Make Sense of Physiological Mechanisms: The “View from the Inside”. Advances in Physiology Education, 31, 186-192.

5. Weaver, D., Kemm, R., Petrovic, T., Gilding, T., Harris, P. & Delbridge, L. (2002). Evolution of a Student Model-Building Program. Advances in Physiology Education, 26, 288-298.

6. Wilke, R. & Straits, W. (2001). The Effects of Discovery Learning in a Lower-Division Biology Course. Advances in Physiology Education, 25, 62-69.

7. Ρήγας, Π. & Βαλανίδης, Ν. (2002). Διδασκαλία της επιστήμης στο Δημοτικό Σχολείο µε αξιοποίηση του ΗΥ: προστιθεμένη αξία και αποτελέσματα. Πρακτικά 3ου Πανελληνίου Συνεδρίου «Διδακτική των Φυσικών Επιστημών και Εφαρμογή Νέων Τεχνολογιών στην Εκπαίδευση». Π.Τ.Δ.Ε., Πανεπιστήμιο Κρήτης, Ρέθυμνο.

(Από το επιμορφωτικό υλικό του ΙΤΥ)